admin – MARLEEN SCHMITZ

Hattrick

Wat is een hattrick?

Wanneer een persoon drie maal in een wedstrijd een bijzondere prestatie levert, wordt dat een hattrick genoemd. Oorspronkelijk komt de term uit de cricketsport, waar ooit iemand een drievoudige uitzonderlijke prestatie leverde, die beloond werd met een hoed, een ‘hat’ .

Wat is een mini – hattrick?

Die bestaat niet. Er bestaat wel een zuivere hattrick en een variant die Duits wordt genoemd, maar een mini-hattrick bestaat niet. Toch voelde het voor mij op Goede Vrijdag wel zo. Op die dag kreeg ik voor drie verschillende romans, van drie verschillende kanten, mooie dingen aangereikt. Misschien denk je nu… aangereikt… dat is toch niet echt een prestatie leveren. Ja en nee is dan mijn antwoord. Nee, want ik presteerde niets op dat moment, maar ja, ik had er eerder voor gewerkt, geploeterd en getobd.

Voor Late lente (mijn boek van 2018) kreeg ik (alweer) een recensie met vier sterren,
Voor Een verre vriend (mijn boek van 2019) kreeg ik een doos met tien presentexemplaren,
Voor Een gouden lint (werktitel voor mijn boek van 2020) kreeg ik anderhalf werkbaar idee.

Mag ik dat alsjeblief een mini – hattrick noemen?

Blaw druufkes

Voor onderstaand verhaaltje is het handig te weten dat ik Limburgse ben, bij voorkeur Limburgs dialect praat en dat mijn kleinkinderen niet in Limburg wonen en dus niet het voordeel hebben tweetalig op te groeien.

Van de week maakte ik met mijn vierjarige kleindochter een wandelingetje door onze buurt. Na de verplichte nummers, (de kippen, het trappetje van huisnummer 16 en de kerktrap op en af) was er ruimte en aandacht voor de taal en de lente.

‘Oma, jij zegt doef, en ik zeg duif, maar ik kan ook doefzeggen, hoor.’ ‘Goed zo meid!’ We repeteerden: duif – doef; druif – droef ; huis–hoes … Ze zei het perfect na. Ook het ‘Jao hè oma?’ klonk me als muziek in de oren.

Daarna schakelden we over op de lente. Ze corrigeerde me: de bloemetjes aan de bomen waren geen bloemetjes, dat was bloesem! Ik wees haar de paosblome en de blauwe druifjes. ‘Blaw druufkes,’ zei ze trots.

‘Waat bös se toch e slum maedje, det klop, jas det zeen blaw druufkes,’ zei ik, want slimheid moet beloond worden. Maar het klonk toch raar in mijn oren. De naam ‘blauwe druifjes’ zit – hoewel ik volbloed Limburgse ben – al mijn hele leven in het ABN in mijn hoofd.

Bijna thuis kwamen we een aardige buurtgenoot tegen. Hij bleef staan voor een praatje over het voorjaar, de bloesem en de bloemetjes. Pronkend met haar nieuwe wijsheid wees mijn kleindochter naar een pol blauwe druifjes: ‘Dat zijn blaw druufkes.’

‘Inderdaad, ‘blauwe druifjes’, beaamde de man en liet zowel mij als mijn kleindochter in verwarring achter.

‘uit eigen werk’

‘Schrijfster Marleen Schmitz leest voor uit eigen werk,’zo kondigde Buurtbieb De Bookgaard mij aan. Die aankondiging alleen al maakte me nerveus. Schrijfster leest voor uit eigen werk… dat klonk alsof ik iets geweldigs ging doen.

Ik wist natuurlijk wel dat ik had afgesproken bij de opening van de Buurtbieb een paar columns en wat verhaaltjes voor te lezen, maar was dat hetzelfde als voorlezen uit eigen werk? Laatst was ik in de schouwburg bij Tommy Wieringa, díe las voor uit eigen werk, maar ik?

Toch… wie A zegt moet B zeggen. Twee ochtenden besteedde ik aan het voorbereiden van een praatje en het uitzoeken van geschikte teksten. Als binnenkomer had ik van mijn uitgever Zomer & Keuning een stapel splinternieuwe boeken meegekregen, maar toch zat ik met klamme handen in de auto op weg naar Maria Hoop. Ik beloofde mezelf dat dit echt de allerlaatste keer was dat ik zo’n soortement lezing voor publiek zou verzorgen.

De zaal was in stijl versierd en oogde gezellig. Pontificaal in het midden stond een stoel, er was een microfoon en langzaam druppelden de mensen binnen. Het werd gezellig druk en voordat ik het wist was ik aan de beurt. Mijn verhalen vielen in de smaak en het gaf me een goed gevoel dat er écht naar mij werd geluisterd.

Naderhand praatte ik met een vrouw van mijn leeftijd die – dankzij mijn research bij Zwarte ogen groene ogen – een jeugdherinnering aan haar vader had gekregen. Ik kreeg ook van iemand de vraag of ik nog een keer ergens anders wilde voorlezen. (Grote twijfels). En er was een bezorgde moeder die meende dat haar zieke dochter, dank zij mij en ‘mijn eigen werk’, een goede middag had gehad. Dat waren mooie momenten. En dat blijven mooie momenten, ook wanneer het prachtige bloemstuk dat nu op mijn kast staat, verwelkt is.

Bedankt

Over honden en fietsen

Om op mijn plaats van bestemming te komen, kon ik kiezen tussen een snelle of een korte route. De snelle route is een mooi aangelegd fietspad zonder stoplichten, rotondes en andere obstakels maar loopt wel langs een drukke weg. De korte route gaat door een klein natuurgebiedje over een leuk bochtig paadje, maar is helaas wel bijzonder geliefd bij hondenbezitters. Lastig, want ik hou niet van drukte en aan honden heb ik sowieso geen goede herinneringen.

Vroeger, op weg naar de middelbare school, was er bij dat eenzame huis altijd die agressief blaffende hond die vaak los liep. Dan rende hij achter mij aan en hapte naar mijn benen. Die angstige spanning zal ik nooit vergeten.

Maar nu was het nog vroeg op de dag en het was vervelend miezerweer. Veel honden zouden er nu niet zijn. Dus ik nam de groene route. Bij de tweede bocht sloeg de schrik me om het hart: drie mannen en minstens vijf honden! Ik belde luid en fietste er langzaam naartoe. Tot mijn grote opluchting weken de mannen uiteen en bleken de honden aangelijnd. Opgelucht ademde ik uit. Maar ineens dook er uit de bosjes een vrouw met een hond op: de hond was groot, zwart en hij liep los! De vrouw zag me niet, de hond des te beter. Ik fietste zo snel ik kon. De hond veranderde van koers… en van karakter! Grommend achtervolgde hij mij. Ik voelde dat hij in mijn fietstas beet. Trok eraan. Ik slingerde. Bleef ternauwernood rechtop. Plotseling begon iemand keihard op de hond te schelden. Die schrok er zo van dat hij afdroop. Daarna hield ook het schreeuwen op.

‘Daar ben je goed vanaf gekomen,’ zei ik tegen mezelf. Weer een nieuwe schok. De stem die ik hoorde was dezelfde die daarnet zo vreselijk had gescholden… het was mijn eigen stem

Bedankt lieve lezeres,

je zei tegen mij dat je, vanwege de laatste hoofdstukken van Late lente, te laat op een afspraak verschenen was. Voor jou niet zo leuk, maar voor mij het teken dat het met mijn roman wel goed zit. Je was teleurgesteld toen ik zei dat mijn nieuwe boek geen vervolg op Late lente was, want je wilde zo graag weten hoe het verder met Liesbeth ging. Of ze misschien dit of dat ging doen. Je zou het zo leuk vinden als dat ene zus of zo werd opgelost. Maar misschien was Liesbeth dat helemaal niet van plan en ging ze lekker met Toon … Weet je, lieve J, over een vervolg had ik tot op dat moment nog niet nagedacht. Een verre vriend dat in april 2019 zal verschijnen, gaat over Rita en Rutger en ook in het boek waar ik nu aan bezig ben, komt Liesbeth niet voor. Maar wie weet, misschien in het boek dat dáárna komt? Ik hou je op de hoogte. Groetjes, Marleen

Goede voornemens

Ik begin een nieuw jaar altijd met het maken van drie goede voornemens. Drie is een mooi aantal, drie is te doen. Voornemen 1. moet ik weer overnemen van vorig jaar, dat zijn de nog-niet- afgevallen-kilo’s. Blijft lastig. Nummer 2. is het uitbreiden van de hardloopkilometers-zonder-wandelpauze tot tien kilometer. Daar heb ik wel een goed gevoel over. Als ik geen blessures krijg, gaat dat wel lukken.

En daarna is er nog ruimte voor één nieuw goed voornemen. Maar welk? Minder afval, meer fiets- en ov-kilometers, zuinig met gas, water en elektriciteit doen niet mee, dat spreekt vanzelf. Elke dag iemand een glimlach ontlokken door een groet, een vriendelijk woord of een grapje? Elke week een boek lezen? Me inschrijven voor een talencursus? Een fotocursus? Eindelijk dat vest afbreien? De zolder opruimen? Of de garage? Én de garage? Pff… dat moet nog allemaal… stap voor stap, kies er één…

Gisteren was ik er nog niet uit, maar na vannacht wist ik het: om 01.13 uur kreeg ik een geweldig idee voor een nieuw boek! Hopla, leeslamp aan en gauw mijn geniale inval op een blaadje gekrabbeld… Hoewel het idee in het nuchtere ochtendlicht niet meer zó fantastisch was, is het nog steeds wel levensvatbaar. Ik zou er het liefst meteen aan beginnen.

Maar dan moet ik eerst het boek waar ik al mee bezig ben afschrijven. En de tweede ronde van het script dat bij de uitgever ligt, komt er nog aan. O, en ik mag het prentenboek voor kleindochter vier zeker niet vergeten. Dat moet af! En we hebben nieuwe fietsen gekocht…

Sorry Maria

Wie v’r inne kerstied ‘ne daag op Roos (2) en Lynn (3) móste passe, begóste v’r mit róndloupe door e tuincentrum. Ze keke zich de uig oet aan de lempkes, de iesbaere en de pinguins, mer ouch aan de piele oppe gróndj die de louprichting aangove. Mit ’ne raoze glitterkersman veur inne kersboum ginge v’r heives.

Toen ze de slaop oet hawwe, stóng de boum al vaerdig óm versierdj te waere. Ich hóng de lempkes drin en leet hun óngertösse de beeldjes oetpakke. De herders, keuninge en sjäöpkes waerdje oet ’t gezèttepepier van vurg jaor gehaoldj of ’t cadeautjes wore. Roos zoot zich de kemieël te bekieke en Lynn haw Maria gevónje. ‘Oma, kiek, dit is Maria, de mama van ’t kiendje.’

‘Det klop. Waat slum van dich.’ Lynn haw gein aandach veur mien complimentje; ‘t rómmeldje op de baom van de doeas op zeuk nao ’t kiendje, wie veer det vreuger ouch deje.

Toevallig höbbe v’r twiee kiendjes, ein waat bie de kerstgroep huuerdj en nag ein waat ich oeajtj van ‘ne voelniswage geredj höb. Zoea doondje kóste ze allebei ’n kiendje vinje. En in ’t stelke waas toch plaats zaat veur Maria, Josef, de kiendjes, de os, de aezel en de sjäöp, bewaerdje ze.

Later nao, ónger ’t aete, vroog Lynn aan mich waat twieë baby’tjes wore. ‘Det is ‘ne twieëling!’ zag ich, songer ouch mer ei moment aan die twieë kerskiendjes te dinke. Wo het dus waal aan dach… ‘‘ne twieëling…’ zag ’t mich nao. Ich knikdje.

‘Oma, ein kiendje haetj Jesus, mer wie haetj det anger?’

Sorry Maria, det van dae twieëling is verkieërd euver gekómme. Ich houp neet det d’r kal van kump.

Dat Boek

Over Dat Boek en het schrijven van Late lente

Bijna drie jaar lag Dat Boek op mijn nachtkastje voordat ik erin begon te lezen. Het verhaal boeide me al vanaf de eerste zin, maar ik had tegelijkertijd ook de neiging Dat Boek dicht te klappen.

De hoofdpersoon van het verhaal was een vrouw van middelbare leeftijd die plotseling alleen kwam te staan. Na twintig bladzijden wist ik dat haar zoon niet de weg ging kiezen die zij voor hem uitgestippeld had. Na nog zes bladzijden legde ik Dat Boek weg. Definitief weg. Want de plotseling overleden echtgenoot had zijn vrouw met de nodige problemen achtergelaten.

Ik lag lang wakker die nacht. Als ik de eerste versie van een boek aan het schrijven ben, lees ik met opzet nooit een boek van een andere schrijver, omdat ik bang ben dat ik daar onbewust iets van zou kunnen overnemen. En nu dit!

Het is een van de ergste dingen die een schrijver kan overkomen, denken dat je een origineel verhaal schrijft en er dan achter komen dat iemand een soortgelijk verhaal heeft geschreven. Ik wist zeker dat ik Dat Boek nog niet gelezen had toen ik Late lente schreef. Maar toch…

Late lente, gaat over Liesbeth, een vrouw van vijftig die na de hartaanval van haar man haar leven opnieuw vorm moet geven. Ze wordt geconfronteerd met de onzekere toekomst van hun bedrijf en een zoon die zijn eigen plannen maakt.

Ik ben nu een beetje van de schrik bekomen. Want hoeveel boeken zouden er zijn over vrouwen met overleden echtgenoten en eigenwijze zonen? Mijn Late lente is heel anders dan het boek waar ik zo van schrok.

Toch heb ik Dat Boek niet uitgelezen. Sterker nog, ik heb het bij het oud papier gelegd. En nee, je hoeft me niet naar de titel te vragen: die heb ik uit mijn geheugen gewist.

’n linkse en ‘ne rechse gitaar

E puueske geleje stóng ’ne oproop veur gitare inne gezèt. Es luuj die nag hawwe ligke en d’r nieks mit deje, kóste ze die urges in Midden-Limburg kwiet. Dao zoewe ze dan jóngere, die anges mer get róndj hónge, gitaar lieëre spele. Det is e good dingk, dach ich.
Doe veel mich in det v’r zelf al jaore ’n gitaar oppe zölder hawwe ligke. Ingepakt in ’n voelnistoet. Die gitaar hawwe v’r ’ns gewónne op ’ne Bóntje Aovendj. Drie jaor op rie wónne v’r op dae Bontje Aovendj de hoofpries vanne laoterie; twieë kieër waas det ’n half verke en de derdje kieër ’n gitaar. Natuurlik woor ich blie mit die gitaar, al haw ich mit e half verke baeter oet de veut gekös, want ich bön zoea muzikaal wie ’ne zak aerpel.
Wie v’r mit die gitaar heim kome, vroog ich aan mien kinjer: ‘Witj eine van uch soms emes dae get mit det dink kintj doon?’
‘Nou…’ zag de zoon, ‘ich wel dem waal höbbe.’
‘Ich eigelik ouch,’ zag de dochter.
‘Geer allebei?’ vroog ich verwónjertj. ‘Ich höb noeats gemerk det g’r zón interesse in meziek höbtj.’
‘Ich höb blokfluitles gehadj!’ zag de zoon.
‘Ich ouch. En ich höb ouch ’t diploma gehaoldj.’
‘Ich höb ummer de radio aan,’ zag de zoon weer.
‘Väöls te hel,’ meujdje miene miens zich d’r mit.
‘Ich bedink waal get,’ zag ich. Det waas nagal optimistisch, want es twieë man hetzelfdje dink wille höbbe – en dao is d’r mer ein van – höbs se ’n probleem. Zoea beginne oorloge.
Ich wis det de zoon e paar vrunj haw die in e bendje speeldje en de dochter haw inderdaad drie jaor lank braaf blokfluit geoefendj.
Daorom reje v’r e paar daag later nao de meziekwinkel om ’n twieëdje gitaar te koupe. Precies dezelfdje.
De daag drop ginge v’r weer truuk óm de snaore óm te laote zitte, want de dochter is ’n linksepoeat.
In aafwachting van concerts, oetveuringe en hoeskamerserenades ginge de gitare mit nao de studentenkamers. Gitaarspele vónje ze ech sjiek. Mer al gaw kome ze drachter det gitaarspele neet allein sjiek is, mer ouch lestig. En det se det allein mer lieërs es se oefens. En in de studie ging al zoea väöl vrieje tied zitte…
Wie ’t einpersoons bèd veur e twieëpersoons ómgetoes waerdje, woor d’r te min plaats oppe kamer en koom de ieëste gitaar op heim aan. Ze belandje in ’ne gries plestieke toet oppe zölder. En dao ligk ze noe nag.
Ich höb d’r nag noeats emes op huuere spele.
Waat mit die anger gitaar gebeurdj is, weit ich neet. Ich vraog det mer baeter neet nao, want ich bön bang det die in e kretje beer is omgezatj.

de kip of het ei

De reis begint goed met de sprinter van Arriva die om 09.02 uur precies voor onze neus staat. We stappen in. Jammer, geen plaats meer. Maar eigenlijk toch wel. Zo te zien claimen veel studenten een extra plaats voor hun tas. Spontaan wordt geen ruimte gemaakt, dus vraag ik erom. Ik mag gaan zitten. Wel met uitzicht op een zuur gezicht.
De overstap van Arriva naar de NS verloopt vlekkeloos, maar in het volgende station gaat het fout. We vertrekken nog niet, zo wordt omgeroepen, vanwege een passagier die weigert de trein te verlaten. Deze boodschap wordt enkele minuten later herhaald; nu door de hoofdconducteur die zegt dat de politie eraan te pas gaat komen. Hij zegt ook dat hij het betreurt, maar dat hij de regels moet naleven. In de stiltecoupé waar we zitten wordt er even geroezemoesd. Dan wordt het weer rustig.
In het volgende omroepbericht legt de hoofdconducteur uit dat we helaas niet kunnen vertrekken voordat de politie er is, omdat de weerspannige passagier dreigt zich voor de trein te gooien. Regels zijn regels, hij betreurt het, maar hij kan niet anders.
In de coupé wordt gemompeld, gezucht, op horloges gekeken en driftig geappt.
Het schiet niet op. De stress in de stem van de hoofdconducteur loopt bij elk herhaald omroepbericht op.
Plotseling ontploft er drie stoelen achter ons iemand. Een oudere mevrouw vliegt overeind. ‘Wat een beleid!’ schreeuwt ze. ‘Honderden mensen lopen vertraging op vanwege één…. een zo’n…’ Van boosheid en frustratie kan ze niet uit haar woorden komen. Briesend gaat ze verder over haar dochter die huisarts is en waar ze op de kinderen moet passen.
Even heeft de coupé begrip voor haar uitbarsting, maar daarna wordt ze erop gewezen dat ze in een stiltecoupé zit. Morrend gaat ze weer zitten.
Berustend in het feit dat wij ook onze aansluiting gaan missen, vis ik de krant uit mijn tas, die net vandaag kopt: ‘Kaartjes Arriva en NS flink duurder.’

Wat is hier de kip en wat is hier het ei, vraag ik me af.